REIS BABBELS

“En, wat vinden jullie van het eten hier in Sri Lanka?” vraagt Dennis aan twee mede-reizigers met wie we toevallig aan de praat waren geraakt.
“Mmm… echt heerlijk! En allemaal ook zo lekker gezond!”
Dennis en ik kijken elkaar eventjes aan, met daarbij een kleine glimlach rond ons mond en één wenkbrauw lichtelijk omhoog getrokken.
“Ja echt, vind je? Zo gezond…?

Eten in Azië. Veel nieuwe reizigers maken zich vaak zorgen over het eten tijdens hun reis in het verre Oosten: Welke lekkernijen kunnen we beter wel of niet eten? Word ik ziek van het eten van streetfood? Moeten we local eettentjes beter vermijden? Nou jongens, surprise surprise…. Daar gaan we het vandaag verrassend genoeg NIET over hebben!!

Wij zelf zwéren namelijk bij local eettentjes en streetfood, en we eten eigenlijk nooit bij “toeristen restaurants” (je weet wel, van die tentjes waar ze Engels spreken en waar ze dingen als een menukaart enzo hebben… hoe gek!!).

Ons motto is: “Go where the locals go!” Het is niet alleen een stuk vriendelijker voor je portemonnee, maar je kan nergens zo lekker en authentiek eten als daar waar de locals zelf ook hun maaltje vandaan halen (en je sponsort op die manier ook meteen de lokale kleine ondernemer! Dubbel good busy dus!)

” Maar word je daar dan niet ziek van?” Ons antwoord daarop is kort en krachtig: Nee. Maar over het wél of niet ziek worden van local food, daar gaan we vandaag dus juist niét dieper op in… In dit allereerste deel van een gloednieuwe reeks “How to”-s gaan we het namelijk hebben over hoe je fit & healthy blijft tijdens het reizen (healthy for the long haul dus) en dan om precies te zijn over het specifieke onderwerp: nutrition!

Laten we daarbij allereerst wat misverstanden de wereld uit helpen, voordat we verder gaan met DE tips over hoe dan wél gezond te eten! Here we go!

How to… stay fit and healthy, part 1:
Debunking the myths!

Eén van de grootste misverstanden die er namelijk rondom de Asian Cuisine hangt is hoe gezond (of ongezond) deze voeding nou eigenlijk is. Uhm… I don’t want to burst your bubble guys, maar we gaan het nu toch écht hardop zeggen:

Heerlijk? Ja, absoluut! Gezond? Ehmmm… Not so much….

“Maar al het eten daar is toch juist zo lekker licht en vers?” Ehhmmm… Again, not so much…

“Maar die Aziaatjes zijn toch allemaal zo slank?” Ehmmmm.. Ook dat zelfs niet nee…

Nou, leg dat dan eerst maar eens uit ja! Is de Aziatische keuken soms niet gezond, vers en licht? Ja, de authentieke aziatische keuken absoluut! Het probleem is dat de “westerse gemakken” ondertussen ook al lang en breed het Aziatische keukenkastje hebben bereikt.

Die typische en heerlijke oosterse smaken komen tegenwoordig ook voor een groot deel uit pakjes, zakjes, sausjes en poedertjes. Nestlé en Unilever doen nowadays goeie zaken, ook daar in het verre oosten! Uiteraard worden er nog genoeg verse kruiden, specerijen en groentjes gebruikt, maar de moderne Aziatische huisvrouw kiest tegenwoordig daarnaast ook steeds vaker voor gemak…

Even op een rijtje waarom veel voeding in Azië daardoor stiekem niet zo gezond (meer) is als dan men denkt:

Suiker

Asians looooove dem sugars!!! Alle processed foods zijn daar sowieso al standaard een stuk zoeter dan bij ons. Denk aan de frisdrank, chips, (water)ijsjes, ketchup, “naturel” yoghurt en ga zo maar door. Aziaten zijn échte zoetekauwen!

Nu kan je al die snoeperijen uit de supermarkt misschien wel makkelijk weerstaan, maar ook met veel local “verse” gerechten en drankjes moet je oppassen. Een lekkere gezonde fruitshake in Thailand? Niet zonder een flinke scheut suikersiroop. Die heerlijke Vietnamese koffie? Die is pas “af” met een dikke wolk zoete gecondenseerde melk. En die niet te versmaden kruidige chai theetjes in India? Ja, je raadt het al…

Ook tijdens het bereiden van de verse maaltijd worden er met gemak een paar scheppen suikers in de wok gesmeten. Maak het tenslotte nog op smaak met een lekker kant en klaar sausje van Maggi plus wat poedertjes van Knorr en je hebt genoeg suiker binnen voor een heel jaar.

Zout

Over die maggi gesproken, of het nou in de vorm is van een zoetzuur woksausje of een hartige sojasaus, reken maar dat deze wonder smaakmakers naast de vele suikers ook nog eens vol zitten met sodium/zout en MSG. Wordt je lijf ook niet zo blij van…

Artikel : Chinese diet contains too much salt

Vet

Niet mokken, lekker wokken!!! Wie kent ze niet, deze legendarische woorden uit ondertaande iglo reclame van de jaren ’90? Want wokken is toch hartstikke gezond!? Mits je de juiste vetten gebruikt… En daar gaat het al mis.

Er worden in Azie namelijk vooral de hele goedkope en sterk bewerkte verzadigde oliën gebruikt, zoals de goedkoopste en meest ongezonde varianten van palmolie (en we weten ondertussen ook allemaal welke hoge prijs er daar nog meer tegenoverstaat! ).

In India wordt er veel ghee of zelfs goedkope, synthetische “ghee flavored” nep ghee gebruikt, waarbij je überhaupt eigenlijk niet eens meer over een voedingsmiddel mag praten…

Artikel: There is poison in the ghee you consume

En deze cheapo vetten worden niet enkel gebruikt om je groente mee te wokken, Aziaten zijn namelijk ook nog eens DOL op alles wat gefrituurd is. Gebakken banaantje in Thailand, de springrolls in Vietnam, fried chicken in Maleisië en van die heerlijke samosa’s in Sri Lanka… Allemaal eerst even lekker laten zwemmen in het vet, en daarna hop! Zo op je bord. En hoe vaak ze die frituurolie daadwerkelijk verversen? Alleen het alziend oog van Boeddha kan daar een eerlijk antwoord op geven vrees ik…

Iemand een broodje hartaanval besteld? Meenemen of hier opeten?

Maar vergis je ook niet in een ander soort (plantaardig) vetje, die als geniepige sluipmoordenaar in veel, op het eerste gezicht “gezonde” gerechten verstopt zit. Namelijk kokos! En dan vooral in de vorm van romige melk of als dat typerende tropische smaakmakertje, geraspt.

Die heerlijke curries in Thailand, de geurige nasi lemak in Maleisië, ze worden allemaal zo lekker vol en rijk door een flinke hoeveelheid romige kokosmelk. En in Sri Lanka zijn ze helemaal groot fan van deze exotische noot. Daar gooien ze in zo’n beetje elk gerecht wel een litertje room of een flinke hand rasp.

“Maar kokos, dat zijn toch natuurlijke en dus goede vetten?” hoor ik je nu denken. Vergis je niet, ook kokos heeft een hoog gehalte aan ongezonde verzadigde vetten. Maar nog belangrijker is het hoge calorieën gehalte wat het aan zo’n gerecht meegeeft.

Een kommetje romige masaman curry bijvoorbeeld is namelijk al snel goed voor zo’n 800 calorieën (en dat nog zonder rijst!) en kan een whooping hoge hoeveelheid van 40 gram vet bevatten. Ter vergelijking, zo’n “gezonde” curry (zonder rijst) staat qua calorieën en vet gehalte zo’n beetje gelijk aan een kant en klare pizza van Dr. Oetker…

Lekker “licht” die aziatische keuken zei u?

Koolhydraten

Geraffineerde, bewerkte en lege koolhydraten.
Vooral in India, Maleisië en Sri Lanka is de geraffineerde koolhydraat de immer terugkerende leading lady in hun voedingspatroon. Werkelijk elke maaltijd draait daar zo’n beetje om eender wat voor vorm van een broodvariant. Of nouja brood… Eerder deegbalvarianten. Of plat geslagen deegballen. Of donut gevormde deegballen. En het liefst dan ook nog gefrituurd! Roti, parota, naan, chapati. Allemaal gemaakt van witte bloem en een flinke lepel olie. Empty carbs noemen ze dat ook wel, oftewel koolhydraten zonder enige voedingswaarde.

En eten ze geen brood, dan eten ze wel samosa’s. Of soortgelijke gefrituurde deegsnacks. Gevuld met… aardappel… Hoezee! Nog meer koolhydraten! Daarnaast, als bijgerecht een héél klein beetje vettige curry of dhal om daar je nog vettere broodje in te dippen. De verhoudingen tussen die lege koolhydraten en de bijgerechtjes die nog wél enige voedingswaarde bevatten zijn dus vaak ver te zoeken!

En wat dacht je dan van die andere, immens populaire koolhydraat die overal in Azië in overvloed wordt gegeten: witte rijst. Nu is rijst zelf misschien niet direct het meest ongezonde voedingsmiddel (al is het ook wél weer een witte, geraffineerde en snelle koolhydraat) maar ook hier gaat het voornamelijk weer om de verhoudingen: een torenhoge berg rijst met maar een klein beetje groente of eiwitten. En dat 3 keer op een dag. En ter variatie misschien een keer gebakken rijst. Gebakken in… je raadt het al, de goedkope ongezonde vetten en opsmaak gebracht met een lepeltje MSG. Weinig voedingstoffen, weinig vezels, maar wel lekker veel ongezonde en lege calorieën!

En zie hieronder, een typische local maaltijd die we in India vaak voorgeschoteld kregen (en let dan vooral op de verhoudingen tussen de reusachtige berg rijst en dat mini groente prutje ernaast… Wat meteen ook, naast wat vettige gravy, het enige bijgerechtje was dat je erbij kreeg)

Ook de noodles zijn niet meer van dezelfde kwaliteit als die hun grootouders vroeger op hun bord kregen. De kant en klare supermarkt noodle heeft de handpulled, homemade noodle al lang van z’n troon gestoten. En zelfs als je wél nog het geluk hebt dat ze zelfgemaakt zijn, blijft dit nog steeds dezelfde witte, geraffineerde en empty carb die je in overdaad naar binnenwerkt. Want een meer voedzame meergranen noodle, die kennen ze hier niet!

Artikel : The Maggi ban in India

Dan tenslotte nog die andere mythe of vooroordeel waar we met z’n allen maar niet van af kunnen stappen:

Ongezond dat eten in Azië..? Maar al die Aziaatje zijn allemaal toch zo slank?

Yes? Really…? Are they? Really…?

Ja, vele Aziaten hebben van nature een slanke en tengere bouw, maar tegenwoordig hebben de slechte voedingspatronen ook hun slanke gen met gemak ingehaald. Kijk nog eens goed om je heen als je toevallig weer eens in Azië bent… Zijn ze écht allemaal zo slank? Of zijn ze gewoon… klein..?

Misschien kom je vooral bij de wat jongere generatie nog veel tengere figuurtjes tegen, al is dat vaak ook nog maar schijn. Zelfs de op het eerste oog nog rank uitziende dennetjes kunnen ongemerkt al een te hoog en gevaarlijk vetpercentage met zich meedragen, in de vorm van visceraal vet. Dit is de gevaarlijkste vorm van vet, welke zich vooral om de organen en dus buiten het zicht om bevindt (ook wel bekend onder de term “skinny fat”, ofwel sarcopenische obesitas).

Tegen de tijd dat ze uiteindelijk de 30 zijn gepasseerd hebben de meeste van hun ook een flink zichtbare muffintop bij elkaar gesprokkeld. En na hun 40e is dat fijne figuurtje helemaal compleet verloren gegaan, na jaren van ongezonde voedingskeuzes.

De cijfers liegen er ook niet om: in Azië kampen tegenwoordig 2 van de 5 (!) volwassen met overgewicht of obesitas. En ook bij de jonge kinderen in Azië is er een ondertussen zorgwekkende obesitas epidemie gaande.

Artikel : Children and obesity, a Southeast Asian epidemic

(Niet bedoeld als bodyshaming, maar om maar even een beeld te schetsen van het grote gezondheidsprobleem waar ook Azië op het moment mee te dealen heeft.. hieronder wat meer voorbeelden van de omvang van de hedendaagse Aziaat)

Vooral in Maleisië en Thailand, waar de helft(!) van de volwassenen overgewicht of obesitas heeft, kampen ze met grote gezondheidsproblemen zoals hartkwalen en diabetes. En alhoewel bijvoorbeeld Vietnam op het moment nog een relatief laag obesitas cijfer heeft, kent dit land dan wél weer de snelste groei als het op inwoners met overgewicht aankomt.

Artikel: Malaysia, South East Asia’s fattest country wakes up to health bomb

En dan vraag je je af hoe het kan dat zoveel mensen in Maleisië overgewicht hebben…? Nou, ja… Uhmmm… waarschijnlijk hierdoor:

De top 25 populairste streetfood gerechten in Penang :

Artikel: In Thailand, “Obesity in our monks is a ticking time bomb”

Hoe komt het dan toch dat wij, als we aan Aziaten denken, altijd van die kleine tengere poppetjes voor ons zien? Uiteraard heeft onze grote vriend de media daar een groot aandeel in gehad. In dit artikel lees je bijvoorbeeld hoe Amerikaanse Aziaten zelf ook worstelen met dit stereotiep beeld van de dunne en fragiele Aziaat die de media ons nog steeds voorschotelt.

Artikel: Asian bodies that proudly defy an Archetype

Nou, mooi is dat, kunnen we dan helemaal niks meer eten gedurende onze reis in Azië?

No worries, we got your back! Reisbabbels.com is on the rescue met wat life changing tips over hoe je dan wél van die heerlijke oosterse cuisine kan blijven genieten, terwijl je evengoed nog fit and fabulous zal blijven.

Klik daarvoor snel door naar onze volgende babbel:

How to… Stay fit and healthy part 2:
The solution!

Your body can thank us later…

(Klik hier voor deel 2)