REIS BABBELS

De hele week heb ik al een onbedwingbare lekkere trek in gegrilde sticky rice met kokos. Één van mijn favoriete snacks in Thailand. Kleffe rijst wordt hiervoor met zoete kokos in een bananenblad gerold, even op een hete barbecue geknald en voilá…! Een heerlijk geurige, licht gecarameliseerde lekkernij is geboren. Je vindt deze straat-snack op sommige markten en bij verschillende straatstalletjes. En nu lopen we hier na lang wachten, ein-de-lijk weer eens in de buurt van de straat waarvan ik wéét dat ze er deze verkopen.

Mmm…, alleen al bij de gedachte aan die hemelse sticky rice begin ik ongemerkt mijn pas al te versnellen. ‘Snel, voordat ik te laat ben en ze allemaal al op zijn!’ schiet er gulzig door m’n hoofd. Het zal namelijk niet de eerste keer zijn dat de kokosvariant al was uitverkocht en er alleen nog de bananenversie over was gebleven. Met een muntje van 10 baht stevig in mijn vuist gekneld, klaar in de aanslag om meteen te kunnen betalen, loop ik vol verwachting snel de hoek om richting “mijn” straatstalletje. Maar eenmaal om de hoek kijk ik lichtelijk verward om me heen en kan ik de teleurstelling maar nauwelijks verbergen. Het straatstalletje met stickyrice is namelijk in geen velden of wegen te bekennen…

Potverpiellekes nog an toe! Vis ik hier nou alweer achter het net? Zullen ze misschien al helemaal uitverkocht zijn en hebben ze hun boeltje daarom al opgeruimd? Ben ik toch wéér te laat! Maar wacht eens even… Ik zie eigenlijk geen énkel straatstalletje staan? Deze straat, waar de stoep normaal gezien is volgebouwd met streetfood en koopwaar, is vandaag hélemaal leeg! Ik laat snel mijn hersens kraken, heb ik wat over het hoofd gezien, is het soms een feestdag vandaag? Welke datum is het? Augustus de….hoeveelste…? En in één keer valt het bahtje. Oja, verdorie, het is natuurlijk gewoon máándag…. Maandag, straatvent-vrije-maandag.

Er zijn een paar dingen die je moet weten over Thailand. Dit land heeft namelijk een lijstje met vreemde, grappige en soms onbegrijpelijke regeltjes en wetten. Niet dat iedereen zich daar strikt aan houdt hoor, integendeel. Veel inwoners (en toeristen) nemen het niet vaak niet zo nauw met bepaalde wetten. Prostitutie is bijvoorbeeld verboden in heel Thailand. Maar kom eens voor één avondje naar Phuket of Pattaya en je zou bijna gaan twijfelen aan het hele bestaan van deze wet.

Nu is die wet tegen prostitutie natuurlijk helemaal niet zo vreemd. Maar wist je ook dat het in Thailand bijvoorbeeld verboden is om zonder ondergoed de deur uit te gaan? Ik ben benieuwd of daar ooit al eens iemand voor is opgepakt. En houden ze daar dan ook controles voor, net zoals bij ons met bijvoorbeeld de brommers en scooters op de weg? “Ho, wacht! Voordat u verder mag, laat mij eerst even uw ondergoed zien! Oké keurig, u draagt een boxershort, loopt u maar weer door.”

Nog zo’n gekke wet, waar niemand eigenlijk de oorsprong meer van weet, is dat je niet zonder T-shirt aan mag autorijden. Beter zorg je dus voor een goede airco in je auto. Met je voeten op geld staan is ook strafbaar. Er staat immers een afbeelding van de koning op de biljetten, en over Lèse Majesté wordt zeker niet licht gedacht in koningshuis beminnend Thailand. Verder heb je kans te worden opgepakt als je op de grond spuugt, moet je ten alle tijden legitimatie op zak hebben, en mag je een durian (grote stinkende, stekelachtige vrucht) niét als een wapen gebruiken. Mocht je toch gesnapt worden terwijl je met dit stuk fruit woest om je heen aan het meppen bent, dan wordt de straf bepaald aan de hand van de hoeveelheid stekels waarmee je je slachtoffer hebt geraakt.

En dan de wet die ik vandaag verdorie helemaal was vergeten: Straatvent-vrije-maandag. Slechts een klein onderdeel van een groter verbod. Want geloof het of niet, maar er bestaat dus een wet die het algehele straatventen en op élke dag van de week gewoon helemáál verbiedt! Geen grap. Echt waar. Straatventen is verboden. Je zou het bijna niet geloven, in het land van de streetfood. Het land met de eetstalletjes, de fruitverkopers en de vele snuisterijen die je te pas en te onpas te koop worden aangeboden vanaf een fiets of een karretje. Maar het is écht allemaal tegen de wet. Zoals ik dus al zei, met sommige wetten nemen ze het hier blijkbaar niet zo nauw.

Straatventen is officieel illegaal geworden door een wet die in 1992 zijn oorsprong vond. Echter bleven er in Bangkok evengoed nog 600 aangewezen plekken bestaan (markten) waar je nog wél het eeuwenoude vent-beroep mocht blijven uitoefenen. Onder bepaalde voorwaarden weliswaar. Zo mocht je onder andere alleen nog maar venten met een vergunning (die je jaarlijks moest vernieuwen), je stalletje moest aan bepaalde afmetingen voldoen, de stoep moest nog 1 meter vrije ruimte hebben voor de voetgangers en je kraampje moest een keurig dakje hebben.

Toch werd deze wet tot voor kort niet erg streng gehandhaafd. Straatventen hoorde immers al jarenlang bij het Thaise straatbeeld en een flink deel van de economie draaide er ondertussen zelfs ook al op. Er bleef dus legaal én illegaal venten bestaan en de sterke arm der wet kneep daar dan ook vaak een flink oogje bij toe. Door de jaren heen wisselden tezamen met de verschillende gouverneurs echter ook de speciale “voorwaarden” mee. En zo werd daar door een bepaalde gouverneur opeens maandag, straatvent-vrije-maandag in het leven geroepen. De dag dat al het venten eventjes werd verbannen zodat de straten weer schoongeveegd konden worden.

Ik kijk ondertussen teleurgesteld naar de lege straat om mij heen. Ik was niet alleen de dag vergeten, maar ik had natuurlijk ook nóóit en te nimmer meer aan die gekke wet gedacht! Naar m’n stickyrice met kokos kan ik dus wel fluiten vandaag. Morgen nog maar een keer proberen, al is het te hopen dat ik dan niet opeens een ándere malle wet per ongeluk over het hoofd zie. Zoiets als kokos-vrije-dinsdag ofzo. Zal je natuurlijk net zien…

Wist je dat er in Bangkok opnieuw een grote campagne tegen het straatventen is gestart? Meneer Pol Maj Gen Vichai Sangparpai, adviseur van de huidige gouverneur, wil met zijn vernieuwde project de straten van Bangkok volledig schoonruimen. Volgens hem ondervinden de bewoners van de stad namelijk grote hinder van het straatventen, door bv. straatvuilnis afkomstig van het streetfood en verkeersoponthoud door de vele straatstalletjes. Het liefst zou hij net als in Singapore en Hong Kong de algehele verkoop op straat aan banden leggen, om zo ‘het geluksgevoel’ weer terug aan de mensen te kunnen geven. Als resultaat waren er afgelopen jaar al zo’n 7000 straatventers die hun zaak moesten opdoeken of verplaatsen, en naar verwachting zullen er nog zo’n 30.000 legale en illegale venters moeten volgen. Streetfood in Bangkok, misschien binnenkort dan toch echt verledentijd? Wat vind jij, zie je ook liever een nieuw ‘schoon’ straatbeeld of moeten ze van dit  (h)eerlijke stukje Thaise cultuur afblijven?